“Hoe gaat het met je? Stel je die vraag aan een jonge mantelzorger, dan zou het zomaar kunnen dat je te horen krijgt hoe het met de patiënt in het gezin gaat.” Aan het woord is Esther Geurts, orthopedagoog en cognitief gedragstherapeut. Samen met Heidi Wintels, van Markant, geeft ze trainingen over jonge mantelzorgers aan beroepskrachten in zorg, welzijn en onderwijs. Ook ontwikkelde ze samen met Wintels het ondersteuningsprogramma voor jonge mantelzorgers: ‘En nu jij!’. Geurts: “Het gaat om de balans tussen geven, nemen en krijgen.”

Geurts heeft als behandelaar vaak te maken met jonge mantelzorgers en ziet wat de invloed van het zorgen op jonge leeftijd kan zijn op de ontwikkeling van de jongere. “De neiging kan zijn, dat de jongere zo aan het zorgen is, dat hij/zij de eigen identiteit ophangt aan het zorgen voor de ander. Dan weet je op een gegeven moment niet meer zo goed wie je zelf bent en wat je zelf wilt. En is het moeilijk om later in je leven grenzen te kunnen stellen of nee te kunnen zeggen als dat nodig is…” “Maar” ,benadrukt Geurts, “er kunnen ook positieve kanten aan het mantelzorg geven zitten. Het kan bijvoorbeeld de ouder-kindrelatie of de relatie tussen broers of zussen versterken.”

Ombuigen
Het is belangrijk dat jonge mantelzorgers een balans vinden tussen geven, nemen en krijgen. Geurts licht toe: “Soms denken jongeren dat zorgen voor jezelf haaks staat op zorgen voor de ander, dat het ‘of-of’ is. Dat wil je ombuigen naar ‘en-en’: dat je voor de ander kunt zorgen, maar ook voor jezelf. Je mag ook nadenken over wat je eigen wensen en behoeften zijn; het is belangrijk om te leren hoe je die kunt aangeven. En het is ook okee om soms nee te zeggen.”

Samen met Heidi Wintels van het Expertisecentrum ontwikkelde Geurts ‘En nu jij!’, de e-learning die jonge mantelzorgers gratis kunnen volgen bij Markant. Met een aantal modules die de jongeren kunnen doorlopen, helpt deze online cursus bij het vinden van de balans tussen geven, nemen en krijgen. Geurts: “Doordat we in de e-learning allerlei vragen stellen, krijgt de jonge mantelzorger meer inzicht in zijn/haar situatie en waar hij/zij zelf staat.”

Gezien worden
Jonge mantelzorgers zullen niet snel hulp voor zichzelf vragen. Ze voelen zich niet aangesproken door de term jonge mantelzorgers en weten het ondersteuningsaanbod vaak niet te vinden. Extra belangrijk dus dat beroepskrachten in zorg, welzijn en onderwijs alert zijn op het herkennen van jonge mantelzorgers. Samen met Wintels geeft Geurts trainingen aan beroepskrachten over de problematiek van jonge mantelzorgers en hoe je als beroepskracht een rol kunt spelen in de ondersteuning.Geurts: “Wat cruciaal is, is dat je jonge mantelzorgers zíet. Dat je jonge mantelzorgers in hun rol erkent en serieus neemt. Daar is nog veel winst te halen.”

Dit is een bewerking van een eerder geplaatst interview.