Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) is letsel dat is ontstaan na de geboorte. NAH kan veroorzaakt worden door een ongeluk, een val of een harde klap op het hoofd, maar kan ook het gevolg zijn van een hersenbloeding, een hartstilstand, een tumor of een ziekte zoals MS, Parkinson of Alzheimer. Aan de buitenkant is soms niet te zien dat iemand NAH heeft. Toch merk je na een poosje dat de persoon met NAH in sommige opzichten anders reageert dan anderen.
Gevolgen NAH
NAH kan het karakter van iemand veranderen: de cliënt kan depressief worden, prikkelbaar, onzeker, angstig maar ook impulsief of overmatig enthousiast. Vaak is er ook sprake van:
• stemmingswisselingen;
• een verminderd denkvermogen;
• concentratieproblemen;
• vermoeidheid;
• slaapproblemen;
• overgevoeligheid voor prikkels;
• verward praten;
• verkeerde woorden gebruiken.
Tips
• Neem de tijd.
• Vraag eerst aandacht door iemands naam te noemen.
• Concentreer je op de persoon en doe niet tegelijkertijd iets anders.
• Spreek in korte zinnen en geef de persoon met NAH de tijd om de informatie te verwerken.
• Zeg of vraag één ding tegelijk.
• Gebruik geen kinderlijke taal of kinderlijke toon. Eenvoudig taalgebruik is niet hetzelfde
als kinderlijk praten.
• Bied structuur en regelmaat zodat de cliënt houvast krijgt.
• Wees voorspelbaar: benader iemand met NAH consequent op dezelfde manier, ook dat geeft houvast.
• Houd rekening met wat de persoon met NAH aankan. Mensen met hersenletsel zijn vaak extreem moe, alles kost veel inspanning en energie.
• Zie onvermogen niet voor onwil aan. Soms is het nodig je persoonlijke doelen en verwachtingen bij te stellen en die aan te passen aan het tempo van de persoon met NAH.
• Ken en onderken de onzichtbare gevolgen van hersenletsel. Mensen met NAH worden vaak overschat omdat aan de buitenkant is niet altijd te zien dat iemand NAH heeft.
• Denk niet in beperkingen maar kijk wat iemand met NAH wél kan. Is hij/zij niet meer in staat het initiatief voor een activiteit te nemen of uit te voeren? Dan ben jij als vrijwilliger degene die hierin het voortouw zal moeten nemen; jij neemt het initiatief en motiveert de ander om iets samen te doen.
• Maak gebruik van de expertise van de mantelzorger. Hij of zij kent degene met hersenletsel vaak het beste en kan je ook tips en adviezen geven.
Meer tips en adviezen over omgaan met mensen met NAH vind u hier
Bronnen:
Stichting Stade: www.u-centraal.nl
Hersenletseluitleg: www.hersenletseluitleg.nl