Respijtzorg is vervangende zorg. De taken van de mantelzorger worden tijdelijk overgenomen door vrijwilligers of professionals, zodat de mantelzorger op adem kan komen. Hierdoor kunnen mantelzorgers de zorg langer volhouden.

Veelvoorkomende vormen van respijtzorg zijn:
– inzet van een vrijwilliger, die incidenteel of op een vaste dag in de week de verzorgde gezelschap houdt of activiteiten met hem/haar onderneemt;
– tijdelijke opvang van de verzorgde buitenshuis, bijvoorbeeld bij een dagbesteding, logeerhuis of logeeradres.

Vooral als het gaat om langdurige intensieve zorg is vervangende zorg (respijtzorg) nodig om de zorg te kunnen volhouden. Denk aan partners die voor elkaar zorgen, of aan ouders die de zorg hebben voor een kind met een beperking.

Aanbod
De verwachting is dat door bezuinigingen in de zorg is de mogelijkheden voor vervangende zorg door professionals (formele respijtzorg) afnemen. Dit wordt in Amsterdam opgevangen door te investeren in informele respijtzorg, die wordt verzorgd door getrainde vrijwilligers. In het overzicht Informele respijtzorg vindt u een lijst met organisaties die dit in Amsterdam doen. Daarnaast kunt u op www.respijtwijzer.nl zoeken in het aanbod van respijtzorg.

Belemmeringen bij mantelzorgers
Er wordt door mantelzorgers nog maar beperkt gebruik gemaakt van de mogelijkheden van respijtzorg: er zijn emotionele en praktische belemmeringen om hiervan gebruik te maken. Als respijtzorg vaker en sneller zou worden ingezet, zouden veel mantelzorgers de zorg beter en langer kunnen volhouden. Beroepskrachten in zorg en welzijn kunnen een belangrijke rol spelen in het aandragen van de mogelijkheden van vervangende zorg in mantelzorgsituaties. Speciaal hiervoor zijn de training Groen licht voor respijtzorg en de online training Mantelzorgondersteuning ontwikkeld.

Respijtzorg in complexe zorgsituaties
Er is een groep mantelzorgers die met het bestaande aanbod van respijtzorg niet, of niet  voldoende geholpen is. Er is sprake van medisch of gedragsmatig complexe zorgsituaties, waarin professionele zorg of een combinatie van professionele en vrijwillige zorg nodig is. De gemeente onderzoekt in samenwerking met SIGRA (samenwerkende zorginstellingen in de regio Amsterdam) de mogelijkheden voor een maatwerkvoorziening hiervoor. Het Expertisecentrum denkt mee. Ook vervult het Expertisecentrum de rol van ‘respijtmakelaar’ de behoeftes signaleert en innovatieve arrangementen forceert, zodat ook in complexe zorgsituaties vervangende zorg kan worden geboden.

Tips
– Probeer het gebruik van respijtzorg te stimuleren.
– Wijs mantelzorgers op de mogelijkheden van vervangende zorg.
– Maak gebruik van het overzicht Informele respijtzorg en www.respijtwijzer.nl.
– Volg de training Groen licht voor respijtzorg  of de online training Mantelzorgondersteuning;
– Wilt u overleggen over de mogelijkheden van vervangende zorg in een specifieke situatie, bel dan de helpdesk: T 020 886 88 00.
– Komt u zorgsituaties tegen die medisch of gedragsmatig zo complex zijn dat de zorg niet kan worden overgenomen door (getrainde) vrijwilligers, neem dan contact op met respijtmakelaar Gerda Blaauboer, bereikbaar via T 020 886 88 00 of g.blaauboer@markant.org

Om te gebruiken
Overzicht Informele respijtzorg
Online respijtwijzer

Trainingen
Groen licht voor respijtzorg
Online training Mantelzorgondersteuning

Meer lezen
Artikel Expertnieuws, 2014: Van Bodegraven: “Respijtzorg pakt voor iedereen goed uit.”
Artikel Expertnieuws, 2014: Naar respijtzorg-op-maat in complexe zorgsituaties
Onderzoek: Respijtzorg in complexe mantelzorgzorgsituaties (2014)

Contact
Karin van Bodegraven, T 020 886 88 00 of k.bodegraven@markant.org
Gerda Blaauboer, T 020 886 88 00 of g.blaauboer@markant.org